ย้อนไปช่วงเวลาที่ประเทศไทยกำลังเฉลิมฉลองในวโรกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ ในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530 บัณฑิต ฤทธิ์ถกล ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยรุ่นใหม่ ที่ในช่วงเวลานั้นพึ่งประสบความสำเร็จทั้งด้านรายได้และรางวัลจากผลงานหนัง 2 เรื่องคือ ‘คู่วุ่นวัยหวาน’ (พ.ศ. 2529 ได้รับรางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ สาขาผู้แสดงประกอบฝ่ายชายยอดเยี่ยม โดย วัชระ ปานเอี่ยม) และ ‘ปัญญาชนก้นครัว’ (พ.ศ. 2529 ได้รับรางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ สาขารางวัลภาพยนตร์สร้างสรรค์สังคมยอดเยี่ยม) ก็มีความตั้งใจจะทำภาพยนตร์เพื่อเทิดพระเกียรติสักครั้งในชีวิตคนทำหนัง จนกลายมาเป็น ‘ด้วยเกล้า’ หนังไทยเรื่องสำคัญที่พูดถึงผู้คนซึ่งใช้ชีวิตตามแนวทางพระราชดำรัสของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ อีกทั้งยังเป็นอีกหนึ่งผลงานหนังชิ้นเอกในชีวิตการทำงานของตัวบัณฑิตเองอีกด้วย
